In een ideale wereld zouden er geen vrouwenopvangen zijn

Door Bijsterveld, medewerker van de XONAR Vrouwenopvang en hulpverlening bezocht het vierde World Conference Women’s Shelter. Lees hier haar ervaringen.

Net terug vanuit Taiwan zit ik nog midden in een jetlag met een hoofd vol ervaringen die ik de afgelopen week heb opgedaan tijdens the 4 world conference women’s shelters. Vier dagen lang met 1400 (vooral) vrouwen en mannen uit 120 landen luisteren naar verhalen van vrouwen, kennis vergaren en ervaringen uitwisselen. Geweld tegen vrouwen is wereldwijd de grootste oorzaak van een onnatuurlijke dood van vrouwen en meisjes, meer dan oorlog en natuurrampen. Meestal door een bekend iemand. Als dit een medische oorzaak had dan zou wereldwijd de noodtoestand zijn uitgeroepen.

Na vier dagen is mijn conclusie dat we ons in Nederland in een bevoorrechte positie bevinden met betrekking tot de vrouwenopvangen in vergelijking met de meeste andere landen. In de meeste landen van de wereld heerst nog een patriarchische (mannelijke dominantie) cultuur, waarbij vrouwen in alle opzichten overheerst worden en de mindere zijn en er vaak sprake is van fors (huiselijk) geweld. Zoals bij vrouwen in India die geen onafhankelijk bestaansrecht hebben en overgeleverd zijn aan de macht van (en geweld door) mannen.

Dit gegeven roept bij de organisatie en deelnemers van de conferentie een hoge mate van activisme op: patriarchie moet de wereld uit en gendergelijkheid moet de norm worden. Dit is nu nog een utopie.

Ook in Nederland is er nog geen sprake van gendergelijkheid, maar door bijvoorbeeld het uitkeringsstelsel hebben vrouwen wel de gelegenheid om te streven naar (economische) zelfstandigheid.

In de meeste andere landen zijn vrouwen volledig afhankelijk van hun man en is veiligheid en onafhankelijkheid een luxe. Daarnaast zijn de meeste shelters in andere landen voor een groot deel afhankelijk van fundraising, waardoor hun bestaansrecht steeds opnieuw bewezen moet worden en het voortbestaan onzeker is. Goede opvangaccomodatie is daardoor schaars. Zo verblijven in de women’s shelter in de plek waar de conferentie plaatsvindt (Kaohsiung) 32 vrouwen met hun kinderen in 4 kamers.

Een vrouwelijk hulpverlener uit Afghanistan vertelde dat zij nooit weet of de shelter de volgende dag nog op dezelfde plek is, omdat vanuit de overheid de shelters bedreigd worden. Ze weet als ze ’s ochtends gaat werken, nooit of ze ’s avonds nog leeft.

Ze vertelde dat ze in Kaohsiung niet wil gaan slapen: ze wil elke minuut genieten van de veiligheid en vrijheid die ze voor een paar dagen ervaart.

Tijdens de conferentie wordt steeds de nadruk gelegd op de dader en het slachtoffer – of liever de survivors, een eendimensionaal denken zonder ruimte voor dynamiek tussen mensen. De man is de dader, de vrouw het slachtoffer/survivor. Niet alleen in culturen waarbij de mannelijke dominantie heerst, maar bijvoorbeeld ook in Canada. Tijdens een workshop over een programma voor kinderen die blootgesteld zijn aan huiselijk geweld, kwam naar voren dat de vaders geen enkele rol spelen in het programma. De vader is immers de dader.

Tijdens een andere workshop – gegeven door Blijf Groep Amsterdam en Moviera – werd verteld over een systeemgerichte methodiek om geweld in de thuissituatie uit te bannen. Er kwamen zeer verontwaardigde reacties uit de zaal toen bleek dat vaders betrokken worden bij de hulpverlening. Buiten Nederland lijkt het haast ondenkbaar om systemisch te werken in huiselijk geweld dynamieken. Ook de hulpverlening aan kinderen staat wereldwijd nog in de kinderschoenen: mooie optie voor XONAR VO&H om bij de volgende wereldconferentie een workshop te verzorgen!

Het Verdrag van Istanbul is er opgericht om geweld tegen vrouwen te bestrijden en te voorkomen. Het doel van het Verdrag is: “leave no one behind” in 2030. Geen realistisch doel als je weet dat er 1 biljoen vrouwen zijn die slachtoffer zijn van (huiselijk) geweld en er veel regeringen zijn die actief tegenwerken in het bestrijden van geweld tegen vrouwen.

Toch ben ik niet moedeloos uit de conferentie gekomen: samen met mij zaten er nog 1400 mensen, die allemaal een organisatie achter zich hebben staan die strijd tegen (huiselijk) geweld. Zoals mijn collega’s van VO&H en breder binnen XONAR zich hard maken voor een veilige leefwereld.

In a decent world there would be no woman’s shelter.
Solidarity = Impact

Door Bijsterveld
XONAR VO&H